Wyszukaj publikacje zawierające tekst:
 
wersja do druku
Wygaśnięcie zastawu a jego wykreślenie z rejestru.
Gazeta Prawna Tygodnik Prawa Gospodarczego "Prawnik" 04.12.2007r.
Wygaśnięcie zastawu a jego wykreślenie z rejestru.

Według treści art. 313 prawa upadłościowego i naprawczego (dalej puin) sprzedaż nieruchomości w postępowaniu upadłościowym powoduje wygaśnięcie praw oraz praw i roszczeń osobistych ujawnionych poprzez wpis do księgi wieczystej (także nieujawnionych w ten sposób, lecz zgłoszonych sędziemu-komisarzowi). Skutek ten powstaje z chwilą zawarcia umowy sprzedaży, zaś podstawą do wykreślenia praw, które wygasły jest prawomocny plan podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej.
Na podstawie tego samego przepisu art.313.1 puin wygasają także obciążenia rzeczy ruchomych lub praw zastawem rejestrowym.
Ustawa nie wskazuje jednak odmiennie w tym przypadku ani podstawy ani trybu wykreślenia zastawu z rejestru zastawów.

Według art.313.1 puin sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym ma skutki sprzedaży egzekucyjnej (przepis ów w oczywisty sposób dotyczy wyłącznie mienia upadłego objętego masą upadłości), a w związku z tym wszelkie ustanowione na nieruchomościach, rzeczach ruchomych i prawach zabezpieczenia wygasają z mocy prawa.
Odmiennie jednak została uregulowana kwestia wykreślenia hipoteki wpisanej w księdze wieczystej nieruchomości i zastawu rejestrowego ujawnionego w rejestrze zastawów.
Inny jest termin, tryb oraz przesłanki umożliwiające dokonania wykreślenia zabezpieczenia. Hipoteka podlega wykreśleniu z księgi wieczystej na podstawie prawomocnego planu podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej (o pewnych trudnościach z wykreśleniem wygasłych na skutek sprzedaży w postępowaniu upadłościowym hipotek pisałem wcześniej w numerze 211 GP), zaś zastaw rejestrowy można wykreślić z rejestru zastawów na wniosek nabywcy rzeczy lub prawa obciążonego zastawem rejestrowym niezwłocznie po sprzedaży rzeczy lub prawa.
Według art.19 ust.3.c. ustawy z 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów nabywca winien do wniosku o wykreślenie zastawu rejestrowego dołączyć zaświadczenie sędziego-komisarza o nabyciu przedmiotu objętego zabezpieczeniem w postępowaniu upadłościowym.
Z treści przepisu wynika zatem jednoznacznie, iż do wykreślenia zastawu z rejestru zastawów nie jest konieczna prawomocność odrębnego planu podziału sumy uzyskanej ze zbycia rzeczy obciążonej, który w takim przypadku syndyk także musi sporządzić ani nawet jego złożenie w sądzie.
Trzeba zatem wskazać, iż w świetle obowiązujących przepisów istnieje całkiem realne ryzyko, iż na skutek sprzedaży przedmiotu zastawu rejestrowego w postępowaniu upadłościowym wierzyciel zabezpieczenie utraci, potem zaś może nie uzyskać w ogóle zaspokojenia. Taki przypadek może się zdarzyć wtedy, gdy po sprzedaży przedmiotu zabezpieczenia, a przed sporządzeniem, bądź przed realizacją odrębnego planu podziału środków z jego zbycia sąd postanowi np. o oddaleniu bądź odrzuceniu wniosku o ogłoszenie upadłości w wyniku postępowania zażaleniowego i uchyleniu postępowania upadłościowego albo jego umorzeniu.

Mirosław A. Kamiński
Autor jest syndykiem, członkiem Stowarzyszenia Praktyków Prawa Upadłościowego i Likwidatorów, rzecznikiem prasowym Ogólnopolskiej Federacji Stowarzyszeń Syndyków i Likwidatorów