| Wyszukaj publikacje zawieraj�ce tekst: | |||
| wersja do druku |
| Prawo upad�o�ciowe i naprawcze a ubezpieczenia spo�eczne. |
| Prawo upad�o�ciowe i naprawcze a ubezpieczenia spo�eczne. Czy d�ugotrwa�e op�nienia w wyp�acaniu wynagrodze� i odprowadzaniu sk�adek na ZUS jest rzeczywi�cie znikomo szkodliwe spo�ecznie? Co jaki� czas powa�na prasa codzienna donosi o tocz�cych si� przed s�dami post�powaniach karnych przeciwko przedsi�biorcom oskar�onym o �amanie praw pracowniczych i niep�acenie wynagrodze� i nale�nych sk�adek na ZUS. I co ciekawe, zaskakuj�co cz�sto s�dy uznaj�, i� czyn ten jest znikomo szkodliwy spo�ecznie i oskar�onego uniewinniaj�. Wed�ug publikowanych danych ZUS, zaleg�o�ci p�atnik�w sk�adek wobec Funduszu Ubezpiecze� Spo�ecznych s� ogromne – w 2004 r. si�ga�y one blisko 20 mld z�, a znaczna ich cz�� stanowi�a ewidentnie zaw�aszczon� przez pracodawc�w cz�� pracowniczych wynagrodze�. Niep�acenie przez przedsi�biorc�w zar�wno wynagrodze� za prac� jak i sk�adek do ZUS (podobnie jak wszystkich innych wymagalnych zobowi�za�) przeciwnie do oceny np. S�du Okr�gowego w Tarnobrzegu w g�o�nej sprawie przeciwko prezydentowi Tarnobrzega wydaje si� wr�cz wyj�tkowo szkodliwe spo�ecznie. Dziwi� mo�e zatem, i� wed�ug danych uzyskanych od rzecznika prasowego ZUS w podobnych sprawach ZUS kieruje do prokuratury jedynie kilkana�cie doniesie� podejrzeniu pope�nienia przest�pstwa rocznie. Wed�ug wiedzy autora znacznie wi�cej wniosk�w o �ciganie podobnego przest�pstwa pope�nianego nagminnie przez pracodawc�w poprzez niep�acenie wynagrodze� za prac� w ca�o�ci lub w cz�ci, zaliczek na poczet podatku dochodowego od os�b fizycznych i w�a�nie sk�adek na ZUS kieruj� do organ�w �cigania sami poszkodowani w ten spos�b pracownicy. W tych jednak przypadkach prokuratury z regu�y jednak nie spiesz� si� z wszczynaniem post�powa� i z przedstawianiem komukolwiek zarzut�w. Same ch�tnie podejmuj� decyzj� o umorzeniu post�powania, powo�uj�c si� przy tym w uzasadnieniach na brak znamion czynu zabronionego. W toku post�powania z zasady badaj� czy pracodawca nie wyp�acaj�c wynagrodze�, albo nie czyni�c tego w terminie, nie odprowadzaj�c sk�adek na ZUS (nawet w cz�ci potr�canej pracownikom z wynagrodze�) czy zaliczek na podatek dochodowy od os�b fizycznych (tak�e pobranych wcze�niej z wynagrodze�) dzia�a� aby na pewno w spos�b z�o�liwy lub uporczywy. Na wyj�tkowo podatny grunt trafiaj� wyja�nienia pracodawc�w, i� ich dzia�ania nie by�y ani uporczywe, bo wprawdzie ze zw�ok�, ale w cz�ci zobowi�zanie zap�acili, ani tym bardziej z�o�liwe, bo przyczyn� niep�acenia by� jedynie brak �rodk�w w kasie, spowodowany rozmaitymi trudno�ciami a nie ich z�a wola. Poza tym wszyscy oni z zasady twierdz�, i� oczywi�cie dzia�ali w najlepszej wierze i w interesie swoich pracownik�w, a najwa�niejszym ich motywem by�a ch�� ratowania przedsi�biorstwa i zachowanie miejsc pracy. Podobny los, co do zasady, spotyka najcz�ciej doniesienia o podejrzeniu pope�nienia przest�pstwa kierowane do prokuratury przez innych poszkodowanych dzia�aniami niesolidnych d�u�nik�w – uczestnik�w obrotu gospodarczego: dostawc�w towar�w i us�ug. W przypadku ich doniesie� prokuratury bardzo skrupulatnie sprawdzaj�, czy d�u�nik odbieraj�c towary od dostawcy aby na pewno ju� wtedy planowa�, by nigdy za nie zap�aci�, czy te� by� mo�e brak zap�aty zosta� spowodowany „zwyk�ymi” w obrocie gospodarczym trudno�ciami p�atniczymi – znanymi przecie� ka�dej gospodyni domowej. By� mo�e w dacie wymagalno�ci roszczenia d�u�nikowi zwyczajnie zabrak�o pieni�dzy. Prokuratura z zasady w og�le nie rozwa�a, i� ka�dy przedsi�biorca, niezale�nie od przyczyn z jakich nie mo�e spe�ni� swojego wymagalnego �wiadczenia jest zobowi�zany zachowa� si� uczciwie i zgodnie z obowi�zuj�cym prawem. Nie pami�ta, i� poza zwyk�� przyzwoito�ci� przedsi�biorca winien jest tak�e przestrzega� bezwzgl�dnie obowi�zuj�cych przepis�w prawa upad�o�ciowego i naprawczego oraz tak�e innych przepis�w – cho�by kodeksu sp�ek handlowych (w tym przepis�w karnych). Oczywiste jest, i� ka�dy przedsi�biorca podejmuj�c okre�lon� aktywno�� gospodarcz� w zamian za oczekiwane w przysz�o�ci zyski ma prawo podj�� uzasadnione ryzyko. Z drugiej strony na kondycj� finansow� przedsi�biorstwa mog� mie� wp�yw (bywa, �e negatywny) tak�e czynniki obiektywne, od woli i kompetencji przedsi�biorcy niezale�ne. Oczywisto�ci� jest tak�e, i� biznes mo�e z wielu powod�w si� nie uda�. Po to jednak w ustawie prawo upad�o�ciowe i naprawcze zapisano bezwzgl�dnie obowi�zuj�cy termin 14 dni do zg�oszenia wniosku o upad�o��, by w przypadku powstania niewyp�acalno�ci chroni� wierzycieli, w tym w pierwszej kolejno�ci pracownik�w zad�u�onych przedsi�biorc�w. Nieuzasadniona pob�a�liwo�� organ�w �cigania i s�d�w w ocenie zjawiska niep�acenia zobowi�za� podatkowych i ZUS przyczynia si� ewidentnie do lekcewa�enia przez przedsi�biorc�w obowi�zku zg�oszenia wniosku o upad�o�� we wskazanym w ustawie terminie. Kiedy na z�o�enie wniosku o upad�o�� (z zasady sp�nionego) zdecyduje si� w ko�cu zniecierpliwiony wierzyciel cz�sto jego wniosek musi zosta� oddalony, a to ze wzgl�du na brak w maj�tku d�u�nika �rodk�w nawet na koszty post�powania. Gdy �rodki w maj�tku d�u�nika s� wystarczaj�ce by og�osi� upad�o�� to i tak rzadko si� zdarza by ich starczy�o na zaspokojenie w znacznym stopniu roszcze� wierzycieli. Miros�aw A. Kami�ski Autor jest syndykiem, cz�onkiem Stowarzyszenia Praktyk�w Prawa Upad�o�ciowego i Likwidator�w, rzecznikiem prasowym Og�lnopolskiej Federacji Stowarzysze� Syndyk�w i Likwidator�w |